juni 2025 - De afgelopen maanden liep Eva Jansen, student Youth, Education and Society, bij ons stage. Ze was actief betrokken bij de Climathon-uitvoeringen van Young Innnovators. Tegelijkertijd deed ze haar master-onderzoek naar de voorwaarden die duurzaamheidsonderwijs belemmeren en stimuleren. Hiervoor interviewde ze een aantal docenten die al aandacht geven aan duurzaamheidsonderwijs in hun eigen lessen. Ze komt tot interessante conclusies en doet belangrijke aanbevelingen. Hieronder staat de samenvatting van haar thesis.
Dankjewel Eva, voor je inzichten en je hulp bij onze projecten!
Samenvatting
Wegens toenemende dreigingen omtrent klimaatverandering is het van belang dat de aankomende generaties kennis en vaardigheden ontwikkelen om met deze toekomstige uitdagingen om te kunnen gaan. Duurzaamheidsonderwijs middels Challenge Based Learning (CBL) kan leerlingen deze handvatten bieden. Daarom is het van belang te achterhalen welke factoren bij docenten in het middelbaar onderwijs meespelen bij het wel al dan niet geven van duurzaamheidsonderwijs in hun reguliere lessen.
Aan de hand van het ASE-model zijn semigestructureerde interviews afgenomen naar de houding en ervaren aanpak van middelbare-schooldocenten bij duurzaamheidsonderwijs middels CBL. Zeven docenten zijn geïnterviewd die les geven aan bovenbouw havo/vwo. Vervolgens zijn de interviews getranscribeerd en geanalyseerd volgens open, axiaal en selectief coderen van de data.
Uit de resultaten is gebleken dat een gebrek aan tijd en gelegenheid beperkende factoren zijn voor docenten om duurzaamheidsonderwijs en CBL te ontwikkelen en te implementeren in hun reguliere onderwijs. Er is aangegeven dat dit komt door de eisen van het wettelijk curriculum en de huidige vormgeving van het landelijk onderwijssysteem.
- Het wettelijk curriculum stelt grenzen aan tijd die docenten hebben om duurzaamheidsonderwijs middels CBL te ontwikkelen en te geven.
- Het landelijk onderwijssysteem past volgens de docenten niet meer bij de onderwijsvorm die nodig is voor het vormgeven van duurzaamheidsonderwijs. Zo is er gebrek aan ruimte voor interdisciplinair, vak-overkoepelend onderwijs.
Implicaties worden gegeven om lesmateriaal voor duurzaamheidsonderwijs beschikbaar te maken voor docenten (bijv. Toolkit Circulaire Economie in de klas; Stichting Technotrend). Daarnaast worden implicaties gegeven voor professionele doorontwikkeling bij docenten om Eigen Effectiviteit (Boeve-de Pauw et al., 2022) te bevorderen.
Verder worden implicaties gegeven voor docentenopleidingen. Als eerste wordt geadviseerd om duurzaamheidsonderwijs in docentenopleidingen (TESD; Fischer et al., 2022) toe te voegen om docenten meer handvatten te geven voor het implementeren en gebruiken van duurzaamheidsonderwijs en CBL in hun reguliere lessen. Bovendien wordt geadviseerd critical emotional awareness (CEA; Ojala, 2022) in de docentenopleidingen te implementeren zodat docenten vaardigheden ontwikkelen om klimaatemoties bespreekbaar te maken in de klas.
