Plastic Soep Helden Utrecht (VO)
Plastic is goedkoop, gaat lang mee en kent eindeloos veel toepassingen. Daardoor heeft het gebruik van plastic sinds de jaren ’50 een grote vlucht genomen en neemt het nog steeds toe. Een gevolg hiervan is dat grote hoeveelheden plastic de oceanen, zeeën en rivieren vervuilen en dat het terug te vinden is als zwerfafval op land. Dit vormt de aanleiding voor ons programma Plastic Soep Helden (VO).
Plastic afval komt steeds meer voor in het water en creëert plastic eilanden in oceanen. De “Plastic Whale” die in 2019 in de Utrechtse Catherijnesingel stond, was ervan gemaakt.
Plastic afval in het oppervlaktewater is een groot probleem: wereldwijd is er tussen de 86 tot 239 miljard kilo plastic afval in de oceaan te vinden. Dit vormt de zogenoemde ‘plastic soep’ en we kunnen Nederland 155 keer bedekken met al dit plastic afval. Het plastic afval heeft effect op het dierenwelzijn, watervervuiling (ons drinkwater!) en bodemdegradatie. Plastic afval kan groot zijn, maar ook onzichtbaar. In kleding zitten vaak synthetische stoffen verwerkt die voor het oog onzichtbaar zijn. Ook deze komen via het wassen van kleding in het water terecht en verslechteren de waterkwaliteit.
Microplastics
Microplastics zijn minder zichtbaar dan gewoon plastic zwerfafval maar hebben waarschijnlijk grote gevolgen voor het ecosysteem, door het voorkomen in water, grond en in de lucht. Veel microplastics en nanoplastics zijn namelijk moeilijk te filteren door waterzuivingersinstallaties en belanden uiteindelijk in het oppervlaktewater. De kleine deeltjes worden opgenomen in de weefsels van bijvoorbeeld mosselen en vis, en komen op die manier in de voedselketen terecht. Via de deeltjes komen de dieren in aanraking met stoffen die aan het plastic zijn toegevoegd, zoals weekmakers die een hormoonverstorende werking kunnen hebben.
Microplastics kunnen als ingrediënten in producten worden toegepast, bijvoorbeeld in persoonlijke verzorgingsproducten zoals tandpasta en scrubs (polyethyleen) en synthetische kleding (nylon, polyester, acryl, PVC en Lycra). Via het afvalwater komen de deeltjes in het oppervlaktewater terecht. Bovendien ontstaan microplastics door het uiteenvallen van zwerfafval of tijdens productie en gebruik van kunststofproducten. Deze kleine plastic boosdoeners trekken veel minder aandacht terwijl het één van de grootste bedreigingen van onze oceanen, (zee)dieren en planeet is.
Voorkomen is beter dan genezen
Gemeenten en bedrijven houden steeds meer bedrijven en plastic fabrikanten rekening met het plastic afvalprobleem. Ook komt er een Europese wetgeving die per 2021 een aantal (vervangbare) wegwerp plastics zoals bestek, rietjes, wattenstaafjes en piepschuim eetverpakkingen verbiedt. Helaas betekent dit niet dat er straks helemaal geen wegwerp plastic in de oceanen te vinden is, want veel (klein) wegwerpplastic blijft toegestaan en gedragsverandering is lastig.
Ook is er veel onwetendheid over microplastics in kleding en verzorgingsproducten, en de bestaande alternatieven zijn gering. Daarbij blijft de vraag naar nurdles hoog als basisproduct voor veel plastic gebruiksvoorwerpen die overal ter wereld geproduceerd worden, zoals tandenborstels, tandpasta, shampooflessen en telefoons. Jaarlijks worden miljarden kilo's nurdles verscheept vanuit fabrieken van over de hele wereld. Bij het verschepen begint het probleem: bij het verzamelen, transporteren en gebruiken van nurdles gaat een deel verloren en komt het terecht in de natuur, meren, rivieren en oceanen.
Middelbaar scholieren gaan aan de slag met oplossingen
Tijdens dit Plastic Soep Helden project krijgen kleine plastics (inclusief microplastics en nanoplastics) de aandacht, met als doel om scholieren bewust te maken van de verregaande gevolgen van klein plastic zwerfafval, het dragen van synthethische stoffen en het gebruik van bepaalde verzorgingsproducten. Het doel is om middelbaar scholieren uit de onderbouw te stimuleren om plastic afval te voorkomen. Hierbij worden voorbeelden uit de praktijk gebruikt.
Activiteiten
Plastic Soep Helden is een workshopprogramma van 1 tot 3 lessen van 1 à 1,5 uur voor klassen van middelbare scholen in de gemeente Utrecht. In totaal zijn er 80 gratis gastlessen modulair beschikbaar voor scholen.
Het programma bestaat uit drie gastlessen die modulair worden aangeboden aan alle middelbare scholen in de gemeente Utrecht. Zij kunnen naar keuze aan één, twee of drie lessen deelnemen, zoals dat het beste is in te passen in hun curriculum.
Doelgroep
Leerlingen onderbouw voortgezet onderwijs, klassen 1-3, leeftijd 12 tot 15 jaar.
Belangstelling?
Heeft u als school interesse in een workshop of wilt u meer weten over het programma?
Neem dan contact op met Wouter Buursma (wouter.buursma@stichtingtechnotrend.nl),
Patrick van der Hofstad (patrick.vanderhofstad@stichtingtechnotrend.nl)
of via het formulier hieronder.
Meer weten over de Plastic Soep Helden Utrecht (VO) ? Neem contact op!