Beroep op de Toekomst
Onze samenleving staat voor complexe uitdagingen, waaronder klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, grondstoffen schaarste, vervuiling en sociale ongelijkheid. Dit vraagt om vakmensen die niet alleen technisch bekwaam zijn, maar ook duurzaam, natuurinclusief en maatschappelijk bewust handelen. Mbo-studenten, de toekomstige hoveniers, technici, zorgverleners en horecamedewerkers, spelen hierin een cruciale rol.
De Jonge Klimaatbeweging (JKB), Stichting Technotrend (STT) en Trees for All (TFA) hebben samen het lesprogramma Beroep op de Toekomst ontwikkeld. Hierin worden mbo-studenten betrokken bij urgente klimaatvraagstukken zodat ze zich kunnen voorbereiden op een duurzame beroepspraktijk en een groenere samenleving. Studenten ontdekken hoe hun eigen beroep kan bijdragen aan natuur, milieu en klimaat, ontwikkelen duurzame vaardigheden en krijgen handelingsperspectief voor hun toekomstige rol als professional en als burger.
Het programma bouwt voort op het lesprogramma Trees for Schools, een project van de Jonge Klimaatbeweging en Trees for All, waarbij mbo-studenten leren over het belang van natuur en samen met experts het schoolterrein vergroenen. Er was veel enthousiasme voor dit programma vanuit deelnemende scholen. Daarbij kwam vanuit de mbo-opleidingen een duidelijke vraag naar boven naar een breder programma rondom duurzaamheid, met verdieping per sector en praktische toepasbaarheid in de opleiding.
Daarom is Stichting Technotrend (STT), die ervaring heeft met duurzaamheidsonderwijs in het mbo, bij het project betrokken. STT heeft ervaring met het opleiden van (gast)docenten en het opzetten van Green Skills programma’s bij verschillende mbo-opleidingen. Hierbij doen studenten kennis op en gaan ze praktisch aan de slag met duurzaamheid in hun eigen vakgebied. Door deze nieuwe samenwerking biedt het programma Beroep op de Toekomst een uitgebreider lesprogramma van vijf lessen met meer diepgang en hogere kwaliteit die aansluit bij de vraag van mbo-scholen naar sectorspecifiek duurzaamheidsonderwijs.
Daarnaast richten we ons niet alleen op deelnemende studenten, maar willen we ook mbo-docenten betrekken. Door stapsgewijze overdracht van het lesprogramma aan mbo-docenten ambiëren we het lesprogramma een vaste plek te geven in mbo-opleidingen en zo onze impact structureel te maken.
Kernvragen
Studenten onderzoeken de volgende vragen:
- Wat betekent duurzaamheid in mijn toekomstige beroep?
- Hoe kan ik bijdragen aan een leefbare planeet, vanuit mijn vakmanschap?
- Welke keuzes kan ik nú al maken die ertoe doen?
Programma
Het programma bestaat uit vijf lessen*:
Les 1: Relatie mens en natuur
Studenten ontdekken en ervaren de relatie tussen mens en natuur, deels via werkvormen buiten het klaslokaal gericht op zintuiglijke ervaring van natuur in de leefomgeving. Lessen worden ontwikkeld op basis van de inhoudelijke expertise van TFA met innovatieve werkvormen van STT.
Les 2: Burgerschap en klimaat
Studenten leren wat zij als jongeren en burgers kunnen bijdragen aan klimaatbeleid en natuurbescherming. Gastdocenten van de Jonge Klimaatbeweging brengen hun expertise en inspireren met concrete voorbeelden. Stichting Technotrend verrijkt de les met activerende werkvormen, onder andere gericht op het bespreekbaar maken van verschillende klimaatemoties en werkvormen rondom toekomstdenken.
Les 3 t/m 5: Sector en toekomstbestendigheid
Drie lessen gebaseerd op de Green Skills-aanpak van Stichting Technotrend. Studenten analyseren hoe hun sector duurzamer kan worden, onderzoeken hun opleiding op toekomstbestendigheid en werken aan praktische duurzaamheidsopdrachten binnen hun beroepspraktijk. Het thema circulariteit speelt hierbij in veel gevallen een belangrijke rol. In het specialisatieprogramma is het betrekken van de beroepspraktijk door netwerkvorming met duurzame pioniers een belangrijk onderdeel. We ambiëren duurzame pioniers uit het werkveld uit te nodigen als gastdocent voor een (praktijk)les.
* Deze lessen worden in het schooljaar 2025-2026 ontwikkeld.
Doelen
Het hoofddoel van dit project is om mbo-scholen en -studenten in aanraking te brengen met duurzaamheid, met name in de context van de eigen school/opleiding. Op langere termijn willen we op een cyclische manier steeds meer mbo-studenten bereiken met duurzaamheidsonderwijs.
Daarnaast streven we ernaar om:
- Bewustzijn onder mbo-studenten te vergroten over het belang van biodiversiteit en groen in de stad voor leefbaarheid en klimaatadaptatie
- Mbo-studenten bewust te maken over de relatie tussen hun toekomstige beroep en grote maatschappelijke en ecologische vraagstukken.
- Mbo-studenten handelingsperspectief te geven door te inspireren met duurzame voorbeelden uit de beroepspraktijk en concrete, natuur inclusieve toepassingen.
- Een netwerk van duurzame pioniers op te zetten en daarmee het onderwijs aan de duurzame beroepspraktijk te verbinden.
- Bij te dragen aan structurele verankering van duurzaamheid in mbo-onderwijs door het opleiden van docenten om zelfstandig lesmateriaal te kunnen uitvoeren.
Pilotlessen
In het schooljaar 2025-2026 voeren we een pilot uit voor de eerste twee lessen. Scholen die hiervoor belangstelling hebben, kunnen zich melden via Pilotlessen Beroep op de Toekomst.
Belangstelling?
Klik hier en stuur een e-mail naar het team Beroepsonderwijs. Of vul het formuliertje onderaan deze pagina in.
Maatschappelijk belang & impact
Het MBO is een cruciale schakel in het opleiden van vakmensen die de transitie naar een duurzame samenleving mogelijk maken. Het lesprogramma Beroep op de Toekomst draagt bij aan het opleiden van een nieuwe generatie studenten die de werkvelden instromen met up-to-date kennis en skills rondom duurzaamheid in het eigen vakgebied en bewustzijn over het belang van natuur en de noodzaak tot verandering. Zo draagt dit project uiteindelijk bij aan een versnelling van duurzame transities, zodat ons ecosysteem leefbaarder blijft voor toekomstige generaties.
Door NME- en duurzaamheidsprincipes te integreren in het mbo, ontstaat:
• Verhoogd natuur inclusief bewustzijn: studenten ervaren natuur en milieu actief tijdens de lessen, zowel binnen als buiten het klaslokaal. Het lesprogramma brengt studenten in aanraking met ander-dan-menselijke natuur door middel van innovatieve werkvormen gericht op (zintuigelijk) ervaren en interactie;
• Structurele vergroening van beroepspraktijken: Het programma focust op het bieden van handelingsperspectief naar aanleiding van positieve voorbeelden uit de beroepspraktijk. Studenten leren hierbij niet alleen theorie, maar passen dit toe in hun eigen vakgebied. Dit gebeurt door studenten te laten werken met duurzame vraagstukken uit de praktijk van het werkveld;
• Verbinding van onderwijs met maatschappelijke praktijk: Beroep op de Toekomst verbindt mbo-instellingen met de maatschappelijke praktijk door duurzame pioniers uit te nodigen in het lesprogramma. Studenten gaan naar aanleiding hiervan zelf aan de slag met duurzaamheidsvraagstukken in hun vakgebied.
• Duurzame impact op lange termijn: het project biedt ondersteuning voor structurele implementatie van het lesprogramma. MBO-docenten en vrijwillige gastdocenten die worden opgeleid kunnen het programma zelfstandig voortzetten. Docenten kunnen zo (onderdelen van) het programma jaarlijks in hun lesprogramma opnemen. Het programma kan bovendien gemakkelijk worden opgeschaald naar andere scholen en opleidingen.
Meer weten over Beroep op de Toekomst ? Neem contact op!