Lespakket Wijk van de Toekomst (VMBO)
Wijken en steden zijn voortdurend in beweging. Een belangrijke ontwikkeling is het natuur-inclusief maken van onze leefomgeving. Dit betekent dat er meer ruimte komt voor groen en natuur in de stad, en dat gebouwen worden gemaakt van materialen die beter zijn voor het klimaat. Naast natuur-inclusief en klimaatbestendig bouwen, zijn er nog veel andere belangen waarmee rekening moet worden gehouden bij de inrichting van wijken en steden, zoals infrastructuur, technische ontwikkelingen, sociale cohesie en basisvoorzieningen. Het combineren van al deze belangen is complex en vereist constante afstemming tussen mensen met verschillende perspectieven.
Het lespakket Wijk van de toekomst voor VMBO daagt leerlingen uit om te onderzoeken hoe wijken en steden in 2026 moeten worden ingericht en welke materialen kunnen worden gebruikt om deze leefbaar te maken voor huidige én toekomstige generaties. Stichting Technotrend verzorgt diverse gastlessen, bijvoorbeeld door experts op het gebied van duurzaam bouwen of natuur in de wijk. Daarnaast gaan leerlingen zelf op onderzoek in hun wijk, zodat ze uiteindelijk een eigen voorstel kunnen maken voor de toekomst van hun wijk.
Inhoud van het programma
Het programma bestaat uit 8 tot 13 lessen van 100 minuten. Leerlingen werken samen met een echte opdrachtgever en ontwikkelen een eigen ontwerp van hun wijk. Ze leren over stadsontwerp, de verschillen tussen vroeger en nu, en maken kennis met onderwerpen zoals stedelijke planologie, circulair bouwen en technologische vaardigheden zoals 3D-printen en lasersnijden. Afhankelijk van de wensen van de school kan er extra aandacht zijn voor thema's zoals klimaatadaptatie, energietransitie, natuur en groen, duurzame bouwmaterialen en sociale cohesie. De thema’s stemmen we af in overleg met de docent, zodat ze aansluiten bij de behoeften van de school en de leerlingen.
Lesopzet
De lessenreeks bevat de volgende onderdelen:
- Theorie over de geschiedenis van wijken en steden in Nederland
- Een blik op de toekomst op basis van huidige veranderingen
- Verdere verdieping in klimaatverandering en activiteiten rondom klimaatemoties, indien nodig
- Gastsprekers uit het werkveld of excursies om de opdracht te koppelen aan de praktijk
- Onderzoek door leerlingen: welke materialen en infrastructuur zijn nodig, hoe kan groen en natuur worden geïntegreerd, en hoe bevorderen we sociale cohesie
- Eindpresentaties van de verschillende wijkontwerpen
Wat levert dit project op?
- Inzicht in recente ontwikkelingen in stads- en wijkplanning
- Kennismaking met beroepen op het gebied van stedenbouw, duurzame bouwmaterialen en groenvoorziening
- Ontwerpen van een product (bijvoorbeeld een maquette van een wijk)
- Reflectie op de eigen toekomst en de bijdrage van de leefomgeving
- Ontwikkelen van toekomst- en systeemdenken en handelingsperspectieven voor een duurzame wijk
- Stimuleren van samenwerking tussen onderwijs, overheid, bedrijven en burgers
- Versterken van participatie van jongeren in hun wijk
- Didactische ondersteuning voor docenten bij duurzaamheids- en klimaatonderwijs.
Voorbeeldproject: Natuur in de wijk

Leerlingen onderzoeken hoe bewoners van Kanaleneiland meer betrokken kunnen worden bij de natuur in hun wijk. Samen met Utrecht Natuurlijk, Meer Bomen Nu, De Groene Postbode en Stichting Technotrend ontdekken ze hoe natuur bijdraagt aan gezondheid, leefbaarheid en ontmoeting.
Leerlingen ontwerpen in groepjes een activiteit waarmee bewoners op een verrassende manier in contact komen met de natuur. Dit idee werken ze uit in een maquette of prototype, dat aan Utrecht Natuurlijk wordt gepresenteerd.
Tijdens een reeks van 13 lessen gaan leerlingen:
- Op excursie naar Utrecht Natuurlijk, dat diverse activiteiten organiseert om mensen te betrekken bij natuur in de wijk,
- Op pad met een de Groene Postbode die laat zien wat er allemaal aan natuurlijks te zien is in de wijk en hoe bewoners hieraan kunnen bijdragen,
- Samen met Meer Bomen Nu bomen of struiken planten op schoolterrein of in de wijk.
Tijdens de overige lessen verdiepen leerlingen zich in de geschiedenis van natuur in Nederland en onderzoeken ze wat er al gebeurt in Utrecht. Het eindresultaat is een plan om natuur en groen in de wijk te bevorderen, bijvoorbeeld in de vorm van een maquette.
Doelgroep
Het programma is geschikt voor leerlingen van klas 3 en 4 VMBO. Het pakket sluit goed aan bij het vak Techniek & Toepassing.
Rol van de docent
Stichting Technotrend legt verbinding met gastsprekers en relevante organisaties en past het programma aan op de wensen van de docent. Een deel van de lessen wordt verzorgd door onze medewerkers. Daarnaast vragen we inzet van de docent voor het faciliteren van enkele lessen. Doelen en wensen bespreken we vooraf met de docent, en er is een docentenhandleiding beschikbaar.
Belangstelling?
Will je je leerlingen ook creatief aan het werk zetten met hun wijk van de Toekomst? Stuur een e-mail met je gegevens naar ons team beroepsonderwijs via VMBO@stichtingtechnotrend.nl.
Meer weten over Lespakket Wijk van de Toekomst (VMBO) ? Neem contact op!